Lào Cai: Nghệ thuật Xòe của người Tày đón Bằng DSVHPVT quốc gia
05/03/2015 - 15:36
(NTBD) - Ngày 04/3, Ủy ban Nhân dân huyện Bắc Hà (Lào Cai) đã long trọng tổ chức Lễ đón Bằng công nhận nghệ thuật Xòe của người Tày, xã Tà Chải là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
![]() |
Nghệ thuật Xòe của người Tày ở Tà Chải. (Ảnh: Internet) |
Nghệ thuật Xòe của người Tày ở Tà Chải được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 4205/QĐ-BVHTTDL ngày 19/12/2014.
Nghệ thuật Xòe (múa), tiếng Tày gọi là "the," có từ lâu đời và đã trở thành đặc sản văn hóa tinh thần không thể thiếu của vùng đất Bắc Hà trong các lễ hội mỗi khi Tết đến, Xuân về.
Trước kia, điệu múa Xòe chỉ được biểu diễn để phục vụ cho gia đình thổ ty Hoàng A Tưởng giàu có và quyền thế nhất vùng núi Bắc Hà. Theo phong tục, vào đêm 30 Tết, khi tiếng gà gáy đầu tiên của năm mới vang lên, người làm ở nhà thổ ty ra suối lấy nước mới thì đó cũng là lúc điệu xòe bắt đầu được biểu diễn.
Song hành cùng thời gian, năm tháng, Xòe Tà Chải có sự giao thoa, tiếp biến với điệu valse của Pháp. Trong thời gian giúp xây dựng dinh Hoàng A Tưởng (từ 1914 - 1921) và ủng hộ sự trị vì của gia đình họ Hoàng, người Pháp đã đưa nhịp điệu của valse vào xòe khiến cho điệu múa này càng tăng thêm tính sôi động, vui tươi. Điều này đã tạo nên nét độc đáo và đặc sắc riêng cho điệu xòe Tày, khác với xòe Mường, xòe Thái.
Ngày nay, múa xoè trở thành hoạt động không thể thiếu trong các sinh hoạt văn hóa cộng đồng của đồng bào dân tộc Tày ở Tà Chải. Những điệu xòe được người Tày Tà Chải biểu diễn thường xuyên là xòe chiêng, xòe nghiêng, xòe đôi, xòe đập lúa… có từ thời Pháp thuộc. Ngoài ra còn có một số điệu xòe được cải tiến và sáng tác thêm là xòe nón, xòe mò cá… Những điệu xòe này đã làm nên thương hiệu của vùng đất giàu bản sắc văn hóa trên cao nguyên trắng Bắc Hà đầy thơ mộng.
Hằng năm, Hội Xòe Tà Chải được tổ chức vào ngày 05/1 Âm lịch, tại xã Tà Chải, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai. Đây là hội xuân của người Tày với mong ước cầu cho mùa màng tươi tốt, thóc gạo đầy nhà. Nghi lễ khá đơn giản với một mâm lễ vật tại chân cây nêu to, biểu thị lòng thành kính của dân bản đối với Thần Nông vị thần cai quản ruộng nương. Sau khi thầy cúng làm lễ cầu khấn, cả làng cùng tham gia múa xoè trong tiếng chiêng, tiếng trống rộn rã với nhiều điệu đặc sắc.
BTV
Bài viết khác
Tăng cường phối hợp, phát huy sức mạnh toàn ngành nghệ thuật biểu diễn tại Triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội nhân kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh
10/07/2025 - 23:55
Chiều 10/7, tại trụ sở Cục Nghệ thuật biểu diễn, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông đã chủ trì cuộc họp triển khai công tác tổ chức Triển lãm thành tựu kinh tế - xã hội nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh (02/9/1945 – 02/9/2025).Cuộc họp không chỉ thể hiện sự chuẩn bị nghiêm túc
NSND Xuân Bắc nhận thêm nhiệm vụ mới
27/06/2025 - 07:12
NSND Xuân Bắc có tên trong danh sách 32 đồng chí được chỉ định vào Ban Chấp hành Đảng bộ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhiệm kỳ 2025-2030.
Cuộc vận động sáng tác ca khúc về Quốc hội và Hội đồng nhân dân: Lan tỏa tinh thần đổi mới, khát vọng phát triển
27/06/2025 - 06:55
"Khi lắng nghe bài phát biểu sâu sắc và truyền cảm hứng của Tổng Bí thư Tô Lâm, đặc biệt là cụm từ 'kỷ nguyên vươn mình của dân tộc' trong tôi như có luồng sinh khí mới. Từ cảm xúc ấy tôi viết lên giai điệu và ca từ của tác phẩm Vươn mình - Kỷ nguyên mới” - tác giả Trịnh Minh Ước chia sẻ về ca khúc đạt giải C Cuộc vận động sáng tác ca khúc về Quốc hội và Hội đồng nhân dân.
Danh sách các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
26/06/2025 - 10:27
Thủ tướng Chính phủ vừa có Quyết định số 1270/QĐ-TTg ngày 24/6/2025 ban hành danh sách các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Tri ân sâu sắc lực lượng chủ công trong việc quảng bá nghệ thuật biểu diễn và văn học đến với công chúng
22/06/2025 - 22:06
Sáng ngày 22/6, trong không gian ấm cúng, trang trọng của Liên đoàn Xiếc Việt Nam, Cục Nghệ thuật biểu diễn cùng 12 đơn vị nghệ thuật thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức chương trình “Gặp mặt những người làm Báo gắn bó với Nghệ thuật biểu diễn và Văn học” - Hoạt động mang ý nghĩa đặc biệt nhằm tri ân lực lượng chủ công trong việc quảng bá nghệ thuật biểu diễn và văn học đến với công chúng, khán giả nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025)
Tỏa sáng tài năng trẻ cùng những kiệt tác kinh điển trong đêm hòa nhạc đặc biệt “Chopin - Rimsky - Korsakov”
22/06/2025 - 21:04
Tối 21/6, tại Nhà hát Hồ Gươm - một không gian sang trọng và giàu giá trị nghệ thuật - Dàn nhạc Giao hưởng Hà Nội trình diễn đêm nhạc đặc biệt Chopin - Rimsky - Korsakov, quy tụ những kiệt tác bất hủ của âm nhạc cổ điển thế giới cùng sự góp mặt đáng mong đợi của hai tài năng piano trẻ xuất sắc: Nguyễn Đức Kiên và Lưu Danh Khôi.