Lễ trao Giải thưởng văn học, Giải thưởng Tác giả trẻ năm 2023

Sự kiện quy tụ đông đảo các cây viết thuộc nhiều thế hệ với loạt tác phẩm nổi bật trong năm qua thuộc thể loại Văn xuôi, Thơ, Lý luận phê bình và Văn học Thiếu nhi.

Trong số 6 tác phẩm đoạt Giải thưởng Văn học Việt Nam năm 2023 có 3 tác phẩm được trao Giải thưởng Văn xuôi gồm: Tiểu thuyết “Từ giờ thứ sáu đến giờ thứ chin” của nhà văn Nguyễn Một - Nhà Xuất bản Hội Nhà văn; tiểu thuyết “Tuyệt không dấu vết” của nhà văn Nguyễn Việt Hà - Nhà Xuất bản Trẻ; tập truyện ngắn “Một mùa hè dưới bóng cây” của nhà văn Nguyễn Tham Thiện Kế - Nhà Xuất bản Hội Nhà văn.

Giải thưởng Lý luận phê bình thuộc về tác phẩm Tự chủ văn chương và sứ mệnh tự do của hai tác giả Phùng Ngọc Kiên và Đoàn Ánh Dương - Nhà Xuất bản Hội Nhà văn.

Nhà văn Nguyễn Bình Phương phát biểu tại buổi lễ

Giải thưởng Văn học thiếu nhi trao cho tác phẩm Cá Linh đi học, truyện của nhà văn Lê Quang Trạng. Giải thưởng dành cho Tác giả trẻ năm nay trao cho tác giả Đức Anh với tiểu thuyết Nhân sinh kép sống hai cuộc đời.

Nhà văn Lê Thị Kim (TPHCM) và nhà văn Trần Thị Trường (Hà Nội) giành giải Nhà văn nữ ấn tượng.

Các tác giả đoạt giải hôm nay đã mang đến cho đời sống văn chương một tinh thần, diện mạo và con đường mới.

Nhà thơ Nguyễn Phúc Lộc Thành là tác giả duy nhất giành giải thưởng ở hạng mục Thơ - Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 2023. Đây là lần đầu tiên, tác phẩm Đồng sen tàn của nhà thơ Nguyễn Phúc Lộc Thành ở Giải thưởng Thơ đoạt 100% số phiếu bầu chọn từ vòng sơ khảo tới chung khảo.

Bên cạnh đó, Giải thưởng Tác giả trẻ năm nay trao cho tiểu thuyết "Nhân sinh kép: Sống hai cuộc đời" của tác giả Đức Anh. Theo nhận định của Hội đồng xét giải, qua tác phẩm này, có thể khẳng định sớm rằng, Đức Anh là tác giả có can đảm, có ý thức tìm kiếm cho mình một lối đi cá biệt - điều vô cùng quan trọng trong sáng tạo nghệ thuật.

Trao Giải thưởng Tác giả trẻ 2023 cho tác giả Đức Anh

Phát biểu tại lễ trao giải, nhà thơ Nguyễn Phúc Lộc Thành chia sẻ, anh vô cùng vinh dự trước thành tựu này: "Tôi hân hạnh xem đó là một sự động viên, đáp đền xứng đáng cho một quá trình lao động, sáng tạo bền bỉ, cho một con đường tìm tòi, khai khẩn, từ hoang sơ qua gập ghềnh, đến hanh thông của dòng lục bát mang phong vị riêng có của Nguyễn Phúc Lộc Thành".

Theo nhà thơ Nguyễn Phúc Lộc Thành, thơ không nhất thiết phải màng đến thế sự như văn xuôi. Thơ hay, tự thân đã thoát ra khỏi đời sống chính trị, nó bao trùm lên, vượt thoát ra khỏi mọi sự lệ thuộc. Thơ ở một cảnh giới cao hơn văn xuôi. Sứ mệnh của thơ là hướng đến cái đẹp.

"Những giá trị chân, thiện, mỹ của thi ca như thứ phù sa âm thầm đắp bồi thiên lương, góp phần cải hóa xã hội, tương tự việc tranh đấu trực diện với cái xấu, cái ác, với cường quyền… của văn xuôi, nhưng không chọn theo con đường búa lớn đao to", nhà thơ Nguyễn Phúc Lộc Thành chia sẻ.

Báo cáo đánh giá tổng kết Giải thưởng hằng năm Hội Nhà văn Việt Nam năm 2023 và Giải thưởng Tác giả trẻ lần thứ ba năm 2023, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Bình Phương chia sẻ: Từ bản lĩnh, những người làm văn học đã tiến tới xác lập giá trị cho mình thông qua các sáng tác và công trình nghiên cứu.

Trao giải nhất Cuộc vận động sáng tác văn học viết về đề tài thiếu nhi, đợt 1 cho tác giả Dương Thị Thảo Nguyên

Kể từ khi công bố thời gian gửi tác phẩm tham dự cho đến kết thúc thời hạn, Ban sáng tác của Hội đã nhận được 179 tác phẩm gửi tới đề cử tham dự. Qua tổ chức đọc vòng loại hết sức nghiêm túc, cuối cùng có 6 tác phẩm vượt lên để đứng vào hàng ngũ Giải thưởng hàng năm 2023 của Hội Nhà văn.

Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam cũng đánh giá: "Số lượng tác phẩm tham dự xét giải thường niên của Hội ổn định, có sự phân bố khá đều ở hai thể loại thơ và văn xuôi; lý luận, phê bình giảm hơn một chút so với các năm trước. Những tác phẩm được trao giải năm nay cho thấy bản lĩnh người viết, mỗi tác giả đều mang đến dấu ấn riêng biệt trong sáng tác. Nhiều tác giả chạm tới độ chín trên mọi phương diện, cả nhân sinh quan lẫn kỹ thuật thể hiện. Có tác giả dám bước những bước dài tới sự pha trộn thể loại để tìm ra một công thức cho riêng mình hoặc phá vỡ cấu trúc câu, làm mới ngôn ngữ..."

Về Cuộc vận động sáng tác văn học viết về đề tài thiếu nhi, đợt 1, ban tổ chức nhận được 246 tác phẩm tham dự, trong đó, thể loại thơ có 102 tác phẩm, thể loại văn xuôi có 144 tác phẩm. Và tại buổi lễ, ban tổ chức đã vinh danh 16 tác giả, tác phẩm. Trong đó, giải nhất thuộc về bản thảo văn xuôi "Mèo sinh ra đâu phải chỉ bắt chụp" của tác giả Dương Thị Thảo Nguyên.

Các tác phẩm đoạt Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2023

Chia sẻ về Cuộc vận động sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi, ông Nguyễn Bình Phương cho biết: Thành công trước hết ở số lượng tham gia đông đảo với sự trải rộng khắp các vùng miền, có nhiều tác giả là người Việt Nam hiện đang sinh sống hoặc học tập, công tác tại nước ngoài cũng nhiệt tình tham dự. Độ tuổi tác giả tham dự cũng trải rộng, từ 10-95 tuổi. Đặc biệt, có nhiều nhà văn, nhà thơ tên tuổi và xuất hiện nhiều tác giả mới. Về nội dung cũng như hình thức thể hiện, các tác phẩm tham dự đã viết hết sức đa dạng, sinh động, giàu mỹ cảm với sự pha trộn của nhiều hình thức thể loại, thoát khỏi sự câu nệ vào các quy chuẩn, cũng như những khuôn sáo, để tiến đến sự diễn đạt, truyền đạt tốt nhất, chính xác nhất. Và có sự khởi sắc của thể loại giả tưởng và khoa học viễn tưởng....

"Có thể khẳng định, đợt 1 Cuộc vận động sáng tác căn bản thành công, đã thực sự mang tới những tác giả mới với những giá trị mới, vừa để góp phần làm giàu có tâm hồn lứa tuổi thiếu nhi, vừa góp phần làm phong phú thêm cho đời sống văn học" – ông Nguyễn Bình Phương khẳng định.

Một số tác phẩm đoạt giải cuộc vận động sáng tác văn học viết về đề tài thiếu nhi, đợt 1

Đoạt giải thưởng văn xuôi với tác phẩm "Từ giờ thứ sáu đến giờ thứ chín", nhà văn Nguyễn Một bày tỏ: "Nhận giải thưởng này, chúng tôi cảm thấy vô cùng tự hào nhưng cũng đầy trách nhiệm. Chúng tôi sẽ không ngừng nỗ lực, tiếp tục viết nên những câu chuyện đầy ý nghĩa chứa đựng tâm trạng của đời sống của thời đại chúng ta đang sống để làm cầu nối giữa con người với con người, làm cho thế giới trở nên gần gũi và yêu thương hơn. Tôi tin rằng, qua mỗi trang sách, con người có thể hiểu nhau hơn, thông cảm và chia sẻ với nhau nhiều hơn".

Nhận Giải thưởng Tác giả trẻ với tác phẩm trinh thám "Nhân sinh kép: Sống hai cuộc đời" tác giả Đức Anh cho biết: "Tôi cảm thấy vô cùng vinh dự và hạnh phúc khi nhận được giải thưởng này. Giải thưởng có ý nghĩa rất lớn trong quá trình sáng tác của tôi, đã giúp tôi có thêm tầng lớp độc giả mới, những sự kỳ vọng mới. Điều đó cũng đã khiến kế hoạch sáng tác của tôi có nhiều thay đổi trong thời gian tới. Có thể nói, các sáng tác của những tác giả ở lứa tuổi dưới 35 như tôi thường mang đề tài phản ánh sự cô đơn của tuổi trẻ, cái tôi hoang mang, bế tắc, chưa tìm thấy lối thoát. Vậy nên, nếu không có sự bứt phá hay mở rộng lớp người đọc, có thể chúng tôi vẫn loanh quanh trong những đề tài đó".

Chia sẻ tại buổi lễ, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - khẳng định, các tác giả đoạt giải hôm nay đã mang đến cho đời sống văn chương một tinh thần, diện mạo và con đường mới.

Họ đều là những bản lĩnh, dám vượt qua những cái cũ kỹ, lối mòn, vượt qua những "bức tường" của quá khứ để tìm cho mình một lối đi riêng "chạm" vào trái tim bạn đọc. Với các thể loại khác nhau, các tác phẩm như đang tìm lại những giá trị bị lãng quên để chúng ta thêm trân trọng cuộc sống này.

Nhân dịp này, Hội Nhà văn Việt Nam cũng trao Giải thưởng Nhà văn nữ ấn tượng năm 2023 cho 2 tác giả đó là Trần Thị Trường (Hà Nội) và Lê Thị Kim (Thành phố Hồ Chí Minh)./.