NSND - Họa sĩ Lê Huy Quang đột ngột ra đi ở tuổi 80

NSND Lê Huy Quang sinh năm 1944 tại Thạch Hà, Hà Tĩnh. Ông tốt nghiệp lớp Trung cấp và Cao đẳng Mỹ thuật trường Nghệ thuật Hà Nội khóa 1966-1973. NSND Lê Huy Quang tốt nghiệp Đại học Sân khấu - Điện ảnh năm 1982.

Bên cạnh mỹ thuật, Nghệ sĩ nhân dân Lê Huy Quang còn là một nhà thơ. Trong đó, tập thơ “Phải khác”, gồm 108 bài thơ tập hợp sáng tác của ông từ năm 1968 đến 2008, đã để lại dấu ấn trong lòng bạn đọc.

Ông tốt nghiệp lớp trung cấp và cao đẳng mỹ thuật; tốt nghiệp Trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Hà Nội. Từ năm 1976, ông bắt đầu làm báo, tại Tạp chí Sân khấu, đồng thời là họa sĩ thiết kế mỹ thuật của Nhà hát Tuồng Việt Nam. Lê Huy Quang là một trong những hoạ sĩ thiết kế mỹ thuật sân khấu nổi tiếng của sân khấu.

Những năm cuối đời, ông là Thư ký Toà soạn Tạp chí Âm nhạc Việt Nam (Hội Nhạc sĩ Việt Nam), Phó Giám đốc nghệ thuật của Trung tâm Bảo tồn và Phát triển nghệ thuật sân khấu Việt Nam (Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam), Phó Chủ tịch Hội đồng Nghệ thuật Ứng dụng (Hội Mỹ thuật Việt Nam), Uỷ viên Hội đồng Thơ của Hội Nhà văn Hà Nội. Ông là Hội viên Hội Mỹ thuật, Hội Nghệ sĩ Việt Nam, Hội Nhà văn, Hội Nhà báo Việt Nam.

Hơn 50 năm hoạt động trong nghệ thuật, ông cống hiến cho đời ở nhiều lĩnh vực từ mỹ thuật sân khấu, điện ảnh. Trong thời kì đỉnh cao rực rỡ của nền sân khấu Việt Nam có sự đóng góp của ông trong những tác phẩm sân khấu kinh điển. Cuộc đời làm nghề mỹ thuật sân khấu ông đã trực tiếp thiết kế hơn 300 vở diễn, và hàng chục Huy chương Vàng, Bạc các loại ở các kì hội diễn liên hoan. Mỗi bản thiết kế mỹ thuật cho sân khấu của NSND Lê Huy Quang là một tác phẩm sáng tạo cho hình thức vở diễn, khi thì trừu tượng, lúc lại chuyển sang hiện thực rồi ấn tượng... nhưng tất cả đều thể hiện một sự đầu tư sáng tạo nghiêm túc và tạo dấu ấn riêng.  Ngoài ra, ông còn vẽ tranh, thiết kế bìa sách.

Tuyển tập thơ của nhà thơ Lê Huy Quang

Bên cạnh Mỹ thuật, NSND Lê Huy Quang còn là một nhà thơ. Năm 2008, ông cho ra mắt tập thơ mang tên "Phải khác", tập hợp 108 sáng tác của ông từ năm 1968 - 2008, trong đó có những câu thơ phá cách: "Anh lang thang em/Anh xanh xao em/Anh mi ni em/Đêm về anh tiết canh em". 

Theo nhà văn Nguyễn Hiếu, "Phải khác" là một tập thơ dễ thành một chủ thể phải bàn, vì tính độc đáo của tập thơ này, đa phần nổi lên từ những bài thơ mà Lê Huy Quang dày công và có chủ ý trong sự làm mới phong cách thơ của mình". 10 năm sau đó, nhà thơ Lê Huy Quang tiếp tục cho ra mắt tập "Liên khúc Đoản ca "Ký ức Hà Nội" cũng chứa nhiều nét mới trong thi pháp.

Sự ra đi của ông khiến nhiều đồng nghiệp tiếc nuối, thương xót.  Nhà thơ, họa sĩ Lê Huy Quang được nhớ đến với phong cách suốt đời chỉ đi guốc mộc, đeo nhẫn bạc, vòng bạc, tóc dài. Ông thường thích mặc hai màu đỏ đen.

NSND - Họa sĩ Lê Huy Quang

Ông thường tự nhận mình là “gã nhà quê xứ Nghệ” nhưng nhìn vào gia tài sáng tác của ông thì quả là chẳng “nhà quê” chút nào, thậm chí có thể gọi là “tay chơi” có tiếng. Đồng nghiệp yêu quý, trân trọng con người thẳng tính, bộc trực, và hơn cả là niềm đam mê sáng tạo, khám phá tìm tòi chưa bao giờ ngưng nghỉ của Lê Huy Quang.

Lê Huy Quang sống trong một gia đình có truyền thống yêu nghệ thuật. Cha ông là một nghệ nhân tuồng cổ. Mẹ ông cũng theo chồng đi cùng các gánh hát. Tiếp nối truyền thống yêu nghệ thuật của gia đình, ba anh em họa sĩ Lê Huy Quang trở thành những tên tuổi trong làng nghệ thuật Việt Nam hiện đại. Anh cả Lê Huy Hòa là họa sĩ xuất sắc của khóa Mỹ thuật kháng chiến được đào tạo tại chiến khu Việt Bắc năm xưa, được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2012. Người em út của NSND Lê Huy Quang là Lê Huy Hạnh - vốn là một người lính chiến trường Lào, Tây Nguyên. Sau này, ông là họa sĩ, nhà điêu khắc, nhà thơ của Hội Văn học nghệ thuật Đà Nẵng.

Mai Anh