Cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên Cải lương toàn quốc - 2020 Vượt khó để cháy với nghề 3

PV: Với tư cách là Trưởng đoàn, các anh (chị) có thể chia sẻ những  thuật lợi và khó khăn khi đến với Cuôc thi Tài năng trẻ diễn viên Cải lương toàn quốc - 2020?

                                   NSND Triệu Trung Kiên – Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam
 

Anh Triệu Trung Kiên – Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam: So với các Cuộc thi khác, lần này với các đơn vị phía Bắc vấn đề di chuyển gặp khó khăn hơn vì đường xá xa sôi nên phải đi máy bay rồi lại chuyển sang ô tô mới đến nơi. Thực ra, điều đó các anh em nghệ sĩ cũng quen rồi. Quả là “Nghe nói Cà Mau xa lắm”, nhưng sự hưng phấn mong sớm đến với cuộc thi đã làm cho anh em nghệ sỹ quên hết mệt nhọc. Cũng như các cuộc thi khác, đây là ngày hội nghề, các diễn viên trẻ sẽ có dịp cọ xát, trao đổi học hỏi và được khẳng định mình.

NSƯT Vương Hải – Phó Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa

 

NSƯT Vương Hải – Phó Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa: Do dịch bện Covid 19 mà kế khoạch tham dự Cuộc thi có rất nhiều thay đổi, nó cũng gây cho kế hoạch chung của đơn vị biến động. Để đến với cuộc thi này, kinh phí của các đơn vị đều gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là các đơn vị công lập. Mặc dù vậy, ngành văn hóa cũng như Nhà hát của Thanh Hóa vẫn cố gắng tạo điều kiện cho các em dự thi. Đơn vị phải chắt chiu và tạo điều kiện tốt nhất bởi các em chính là tương lai của nghệ thuật tỉnh nhà nói riêng và của nghệ thuật sân khấu cải lương Việt Nam nói chung. Về địa lý khá xa xôi, nên đoàn phải đi máy bay vào Sài Gòn để đón xe trở đồ, đạo cụ rồi từ Sài Gòn lại phải thuê xe chở người và đạo cụ vào Cà Mau. Nhưng vẫn cố gắng dự thi, tất cả vì ngành nghệ thuật truyền thống Cải lương, vì những tài năng trẻ cần được tỏa sáng.
Anh Quốc Tín - Trưởng đoàn Cải lương Hương Tràm:
Tôi rất hạnh phúc và vinh dự khi được các cấp lãnh đạo quan tâm đến tỉnh Cà Mau và tạo điều kiện cho tỉnh có được cơ hội là đơn vị đăng cai Cuộc thi tài năng trẻ diễn viên Cải lương toàn quốc năm nay. Về thuận lợi, anh em nghệ sĩ nằm trong lứa tuổi được tham gia tài năng trẻ là một cơ may để cho các đoàn gửi gắm trách nhiệm, bảo tồn và phát huy cho loại hình sân khấu Cải lương.
Đơn vị Cà Mau lần đầu tiên được đăng cai, riêng đoàn Hương Tràm những năm qua đã qua nhiều cuộc thi rồi, đa phần những nghệ sĩ cũng đã hết tuổi nhưng còn duy nhất 02 thí sinh là nằm trong khung tuổi. Trong đó có một em ít tuổi nhất cuộc thi lần này và cũng đã rất cố gắng để vươn lên trong hoàn cảnh gia đình còn nhiều khó khăn. Mặc dù không được dự thi nhưng tất cả các anh em ở đoàn có dịp được đến trung tâm xem các đơn vị bạn biểu diễn để học hỏi và rút kinh nghiệm trong lĩnh vực nghề của mình. Đó cũng là điều vô cùng ý nghĩa mà cuộc thi mang lại.
Khó khăn thì hầu như các đơn vị nào cũng khó khăn về kinh phí hoạt động. Khó khăn riêng của Cà Mau đó là tỉnh cuối cùng của đất nước nên cái gì cũng thiệt thòi hơn, đặc biệt là về khâu đào tạo chính quy hay các lớp tập huấn. Nhưng lần này được đăng cai cuộc thi, các anh em nghệ sĩ được đến xem các đoàn bạn, xem như cũng là đang được đi tập huấn thậm trí còn hơn cả như vậy nữa.

 

Ảnh minh họa
 

PV: Theo anh(chị) những Cuộc như thế này có ý nghĩa gì đối với diễn viên trẻ?
Anh Triệu Trung Kiên – Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam: Cũng có thể nói đây là cuộc “Vượt vũ môn” đối với các nghệ sỹ trẻ. Sau những nỗ lực rèn luyện, trau dồi và được sự hướng dẫn chỉ bảo tận tình của các cô chú, anh chị thế hệ trước, các nghệ sỹ trẻ thực sự đã bước vào một cuộc sát hạch lớn, người cầm cân nẩy mực là những nghệ sỹ lớn, có uy tín. Những bạn trẻ thuyết phục được Ban giám khảo, bạn bè đồng nghiệp và đoạt giải cao, cũng có nghĩa rằng họ đã khẳng định được mình, tạo dựng được chỗ đứng vững chắc trọng nghề nghiệp, họ thực sự đã trưởng thành và xứng đáng là lực lượng kế cận nòng cốt tại các đơn vị nghệ thuật. Tuy nhiên, đây vẫn chỉ là bước khởi đầu thuận lợi cho một hành trình gian nan trước mặt để có thể chiếm lĩnh những đỉnh cao nghề nghiệp ở phía trước. Đã có nhiều nghệ sỹ trẻ phát triển tốt sau cuộc thi và cũng có trường hợp không được như vậy.   
NSƯT Vương Hải – Phó Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa:
Cuộc thi có ý nghĩa lớn đối với diễn viên trẻ, bởi vì trong lúc sân khấu đang khủng hoảng như thế này, chúng ta rất cần một sân chơi cho các diễn viên trẻ. Thông qua cuộc thi này, các em được cọ xát, được học hỏi và cái chính là mình thấy được mặt bằng chung của cải lương để biết mình nằm ở đâu để phấn đấu và hoàn thiện hơn. 

Ảnh minh họa
 

Anh Quốc Tín - Trưởng đoàn Cải lương Hương Tràm:
Các anh em diễn viên trẻ khi vào nghề ở cái độ tuổi tham gia cuộc thi này là độ tuổi chín muồi nhất, đó là cơ hội mà không riêng chỉ các em diễn viên trẻ còn các diễn viên khác được học hỏi từ các đơn vị bạn.
PV: Hiện nay, nghệ thuật truyền thống nói chung, nghệ thuật cải lương nói riêng đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức, các anh có kế hoạch gì cho đoàn để bảo tồn và phát triển “vốn quý của dân tộc”?
Anh Triệu Trung Kiên – Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam:
Thiếu lực lượng kế cận có chất lượng đang là vấn đề đáng lo ngại hiện nay tại các đơn vị nghệ thuật, đặc biệt là nghệ thuật truyền thống. Các thế hệ trẻ hiện nay khi thấy nghệ thuật truyền thống đang gặp muôn vàn khó khăn, khủng hoảng thiếu khán giả, không thu hút được sự quan tâm của các tầng lớp xã hội, đã không mặn mà gì với các loại hình này. Bên cạnh đó, hiện nay một số cơ chế chính sách cũng đang không làm cho các đơn vị vơi đi khó khăn. Đặc biệt trong tình hình đại dịch Covid -19 đang diễn biến phức tạp trên toàn Thế giới, nguồn thu của các đơn vị nghệ thuật hầu như không đáng kể, điều đó đã khiến các đơn vị không thể thu nhận các tài năng trẻ dù mới được phát hiện vì không có kinh phí ký hợp đồng. Một số tài năng trẻ của các đơn vị chưa vào được biên chế, các đơn vị cũng đang phải xoay sở, duy trì hợp đồng để bảo toàn lực lượng. Khó khăn là vậy, nhưng chúng tôi vẫn đang nỗ lực tối đa để đảm bảo các hoạt động nghệ thuật chất lượng cao được duy trì. Nhà hát Cải lương Việt Nam chúng tôi hiện tại vẫn tiếp tục xây dựng nhiều tác phẩm đỉnh cao, khẳng định vị thế và phong cách nghệ thuật của đơn vị, điều đó sẽ góp phần tạo niềm tin trong xã hội, thu hút các tầng lớp khán giả mới, dần cải thiện tình hình tiến tới vượt qua khó khăn. Nhiều năm qua, nhà hát chúng tôi ngoài việc sử dụng có hiệu quả ngân sách nhà nước trong việc xây dựng các tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao, chúng tôi còn thu hút được nguồn kinh phí xã hội hóa để đa dạng các sản phẩm nghệ thuật, thu hút khán giả. Gần đây, việc xây dựng và triển khai dự án nghệ thuật “Huyền sử Việt”, phối hợp giữa nghệ thuật Cải lương và nghệ thuật Xiếc cũng là một động thái tích cực trong việc lôi kéo khán giả trở lại với nghệ thuật biểu diễn. Các nghệ sỹ đặc biệt ở các loại hình nghệ thuật truyền thống vẫn đang nỗ lực cống hiến hết sức mình với niềm tin mãnh liệt rằng những di sản quý báu của cha ông vẫn sẽ được bảo tồn và phát huy mạnh mẽ trong tương lai.

 

Ảnh minh họa

NSƯT Vương Hải – Phó Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa:  
Kế hoạch thì rất nhiều kế hoạch, nhưng cái sức của mình đến đâu thì mình luôn cố gắng làm tốt nhất và điều này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, ví dụ như là sự quan tâm, đây không phải là sự trông chờ, ỷ lại. Ngay cải lương cũng thế, mình không thể nói đất của cải lương miền Nam chứ không phải miền Bắc. Nhưng tất cả nghệ thuật dân tộc đều là vốn quý và còn được giữ lại thì là đáng quý chứ không chỉ nói nó là môn nghệ thuật của địa phương thôi, thứ hai nữa là nghệ thuật từ miền Nam ra Bắc, được tiếp cận tất cả cái tinh hoa của nghệ thuật cả nước nên tạo nên cải lương Cải lương Việt Nam. Tôi mong muốn Cục, Bộ có sự quan tâm hỗ trợ chính sách về mặt tinh thần chỉ đạo cho các tỉnh qua tâm đến nghệ thuật dân tộc, thậm trí là có nguồn kinh phí về cho các đơn vị nhưng phải chỉ đạo các đơn vị phải sử dụng đúng mục đích.

 

Ảnh minh họa

Anh Quốc Tín - Trưởng đoàn Cải lương Hương Tràm:
Đang lúc khó khăn nhất hiện nay về sân khấu, không riêng sân khấu cải lương mà nói chung là lĩnh vực sân khấu bị lấn áp. Vậy để bảo tồn và phát triển sân khấu nói chung và sân khấu cải lương nói riêng thì đặc biệt Nhà nước phải quan tâm làm sao bảo tồn và phát huy được nó và muốn làm được điều đó thì môi trường và chế độ đãi ngộ phải tốt để các em có năng khiếu hướng về cái nghề của mình.

 

Ảnh minh họa

Đối với lĩnh vực sân khấu cải lương, anh em nghệ sỹ ai yêu nghề thì họ theo nhưng hầu như ai cũng phải làm nghề tay trái thì mới đủ sống. Theo tôi, muốn bảo tồn trước tiên phải có chính sách thì mới cuốn hút được nhân tài. Và vấn đề thứ 2, không phải là khán giả họ không đến với mình đâu mà do sự đầu tư không cuốn hút được người xem, sân khấu cần đổi mới để theo kịp thời đại bây giờ. Thời đại 4.0 rồi mà mình vẫn còn phải chạy cảnh theo kiểu thủ công thì sẽ không hấp dẫn Cho nên cần phải đầu tư cho sân khấu theo đúng nghĩa của nó, đủ hấp dẫn thì người xem sẽ không bỏ mình. Ví dụ như Cà Mau, Cải lương tài tử gần như đi liền với bà con nơi đây, trong các đám hiếu, hỷ, các sự kiện… đều có cải lương tài tử và đoàn đi diễn ở vùng sâu xa họ đều thích cải lương vô cùng nhưng vì do không gian như thế này mà bảo bà con ngồi ngoài trời để xem thì họ không thể nào ngồi xem hết được. Đến xem sâu khấu mà so với các loại hình khác về quy mô hoành tráng không có thì làm sao có tính hấp dẫn được nhưng người dân vẫn thích ca cải lương. Ở miền Nam đặc biệt là người dân miền Tây ai ai cũng biết ca cải lương dù hay hay dở họ vẫn ca nhưng bảo họ đi xem một chương trình trực tiếp cải lương thì họ không thích bằng xem một chương trình khác phát sóng vì độ hoành tráng không bằng. Bởi vậy muốn phát huy được thì cần phải quan tâm, gìn giữ hồn cốt của cha ông mình để lại chứ không thể bỏ mất được theo tôi là như vậy./.
                                                                                                                                    

Bài và ảnh: Thủy Dương