“TRE GIÀ MĂNG MỌC” TỪ CUỘC THI TÀI NĂNG TRẺ DIỄN VIÊN CHÈO TOÀN QUỐC -2020

Cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên Chèo toàn quốc-2020 do Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp với Hội Nghệ sỹ Sân khấu Việt Nam; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam và các cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức đã diễn ra từ ngày 04/11/2020, tại Trung tâm Văn hóa tỉnh Hà Nam và đã thành công tốt đẹp. Lễ Tổng kết và trao giải diễn ra ngày 12/11/2020.

PGS.TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch,
Trưởng Ban Chỉ đạo Cuộc thi phát biểu

Tới dự Lễ tổng kết và trao giải Cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên Chèo toàn quốc-2020” có PGS. TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trưởng Ban Chỉ đạo; NSND Trịnh Thúy Mùi, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo; Ông Nguyễn Anh Chức, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam; Ông Lê Minh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, Trưởng Ban Tổ chức; Ông Trần Hướng Dương, Phó Cục Trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn cùng Ban Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đại diện lãnh đạo các ban, ngành tỉnh Hà Nam.
Cuộc thi tài năng trẻ Diễn viên Chèo toàn quốc năm 2020 là hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp tạo điểm nhấn quan trọng trong Kế hoạch công tác của Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch và Cục Nghệ thuật biểu diễn năm 2020. Cuộc thi tiếp tục tôn vinh nghệ thuật sân khấu Chèo trong đời sống văn hóa dân tộc; khuyến khích, động viên các nghệ sỹ trẻ đã có những đóng góp cho nghệ thuật Chèo có cơ hội cùng đấu sức, góp tài trên sân khấu Chèo cả nước; là dịp để các nghệ sỹ trẻ giao lưu, trao đổi, học tập kinh nghiệm, nâng cao chất lượng biểu diễn nghệ thuật Chèo, đáp ứng nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của nhân dân trong thời kỳ mới.
Cuộc thi đã quy tụ 64 diễn viên trẻ đến từ 11 đơn vị: Trung tâm Văn hóa nghệ thuật tỉnh Hà Nam, Nhà hát Chèo Thái Bình, Nhà hát Chèo Ninh Bình, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Nam Định, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Thanh Hóa, Nhà hát Chèo Bắc Giang, Trung tâm Văn hóa nghệ thuật tỉnh Thái Nguyên, Đoàn nghệ thuật tỉnh Quảng Ninh, Nhà hát Chèo Việt Nam, Nhà hát Chèo Hà Nội, Nhà hát Chèo Quân Đội.
Tại Lễ tổng kết, PGS. TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trưởng Ban Chỉ đạo Cuộc thi đã đánh giá cao chất lượng của cuộc thi: “Các trích đoạn dự thi được dàn dựng công phu, có sự đầu tư về nghệ thuật và kỹ năng biểu diễn. Cuộc thi được các đoàn xem là ngày hội lớn, là nơi gặp gỡ trao đổi, học hỏi của các đồng nghiệp, bạn diễn để cùng nhau gìn giữ, xây dựng nền văn hóa Việt Nam. Lòng say mê Chèo của các diễn viên trẻ rất đáng trân trọng, qua đó khẳng định các giá trị nghệ thuật quần chúng nói chung và của nghệ thuật Chèo nói riêng trong đời sống xã hội hiện nay”.
Thứ trưởng Tạ Quang Đông cũng đề nghị các đoàn nghệ thuật, các đơn vị tiếp tục chăm lo cho các nghệ sỹ trẻ nhiều hơn nữa; coi đây là một trong những công tác quan trọng để duy trì và phát huy nghệ thuật Chèo truyền thống. Các đạo diễn cần tập trung vào việc khai thác chất liệu Chèo, giữ gìn những nét đặc sắc, quý giá của bộ môn Chèo. Bên cạnh đó, các diễn viên trẻ tiếp tục học tập, trau dồi kỹ thuật diễn xuất, học hỏi thêm kinh nghiệm của các nghệ sỹ đi trước để tạo được dấu ấn riêng của mình.

PGS.TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trưởng Ban Chỉ đạo Cuộc thi và NSND Nguyễn Quang Vinh, nguyên Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn tặng hoa,
Giấy chứng nhận Hội đồng Giám khảo

Trải qua 12 buổi diễn thi, với 57 trích đoạn, các thí sinh đã có nhiều cố gắng, nỗ lực hết mình. Nhiều vai diễn có giọng hát tốt, vũ điệu đẹp, diễn xuất sinh động, kết hợp được các kỹ thuật “thanh, sắc, thục, tinh, khí, thần”. Các vai diễn trong những tích chèo truyền thống nổi tiếng có kịch tính cao và đã có nhiều thành công trên sân khấu trước đây đã được các thí sinh chọn diễn như Thị Màu trong trích đoạn Thị Màu lên chùa có tới 10 lượt diễn, vai Súy Vân  (Súy Vân giả dại) 8 lượt diễn, vai Đào Huế (Tuần Ty- Đào Huế) 5 lượt, Hề già (Bài ca giữ nước) 5 lượt diễn, vai Thị Nở 6 lượt diễn…Tiếp tục vào vai song các thí sinh đã có sự làm mới, thể hiện sức trẻ hồn nhiên, nhiệt huyết say mê, dựng khắc rõ nét chân dung nhân vật với nhiều nét tính cách, tâm lý, tình cảm phức tạp, đa đoan, bộc lộ tài năng, sự tìm tòi, sáng tạo, đem lại những yêu, ghét, giận hờn, ám ảnh và cả những tiếng cười hả hê, vui khỏe cho khán giả.
Đồng hành với các thí sinh, đồng thời là những người cầm cân, nảy mực, những nhà chuyên môn, những người thầy có uy tín, giàu kinh nghiệm, đưa ra kết quả và thành công cho cuộc thi chính là Hội đồng giám khảo. Hội đồng gồm 05 thành viên: NSND Trịnh Thúy Mùi, Chủ tịch Hội đồng cùng các thành viên: NSND Nguyễn Khắc Tư, NSND Thanh Tâm, NSND Thanh Hoài, NSUT Bích Thục. Hội đồng đã theo sát quá trình thi của từng vai diễn, lần lượt 57 trích đoạn và nhiều cuộc họp thảo luận nghiêm túc sau những buổi diễn để đi đến thống nhất, đưa ra những kết quả đánh giá trung thực, khách quan, công tâm, thể hiện rõ quan điểm, định hướng phát triển. Những thí sinh được chọn thực sự là những vai diễn vượt trội, những tài năng triển vọng.

NSND Trịnh Thúy Mùi, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam,
Chủ tịch Hội đồng Giám khảo Cuộc thi phát biểu

Phát biểu tại buổi trao giải NSND Trịnh Thúy Mùi, Chủ tịch Hội đồng đã đánh giá cao chất lượng cuộc thi: “Trước hết phải nói ngay mà không sợ hồ đồ rằng Cuộc thi mà chúng ta vừa trải nghiệm đã thành công tốt đẹp. Sự xuất hiện của những vai diễn trẻ trên sân khấu lần này đã cho ta thấy tận mắt những tinh hoa của nghệ thuật Chèo, sức sống ngàn năm cùng với vẻ đẹp cuốn hút của nó. Sức sống, vẻ đẹp và sự cuốn hút nay đã được các thế hệ diễn viên trẻ kế thừa và thể hiện một cách sáng tạo. Sức trẻ hồn nhiên, nhiệt huyết mê say, chất giọng đầy đặn, truyền cảm và tươi sáng trong diễn xuất đã khiến cho sân khấu lần này sôi nổi, sống động, nhiều khi làm nhạt nhòa vẻ thi thố để trội lên cảm hứng thăng hoa của sự sáng tạo nghệ thuật…Không hiếm diễn viên thể hiện nhuần nhuyễn các làn điệu bài bản, kể cả một số làn điệu chèo khó hát, hát nói bắc cầu sang hát thể hiện sự chuẩn mực, tròn vành rõ chữ, đúng điệu, đúng làn, không chênh phô. Sự hóa thân của hát trong diễn, diễn trong hát, sự hóa thân vào nhân vật đã tạo nên sức mạnh lôi cuốn và ấn tượng của vai diễn”
          Tin tưởng, mong muốn lớp kế cận kế tiếp sân khấu nghệ thuật Chèo của các lớp diễn viên trẻ, song NSND Trịnh Thúy Mùi cũng “nhắc nhở”, gửi gắm thế hệ trẻ: “ Cuộc thi này đã xuất hiện nhiều em diễn viên trẻ, có trình độ nghje thuật chuyên nghiệp, báo hiệu tiềm năng sẵn sàng thay thế lớp đàn anh, đàn chị. Tuy nhiên, với điều kiện các em phải thật yêu nghề, nuôi chí sáng tạo, tự nguyện tiếp tục học tập, khổ công rèn luyện, trải nghiệm vượt bậc, cập nhật kiến thức để tự tin, làm chủ mọi sáng tạo để đạt tới trình độ nhuần nhuyễn và điêu luyện.”
          Kết quả, Ban tổ chức đã trao 10 Huy chương Vàng, 18 Huy chương Bạc, 01 giải Diễn viên Chèo trẻ nhất và 03 giải Diễn viên chèo triển vọng. Các thí sinh được trao giải Huy chương Vàng gồm: Đặng Thị Quyên (Nhà hát Chèo Bắc Giang) với vai diễn “Bà Ba Cần”; Trần Thị Lệ Thu (Nhà hát Chèo Việt Nam) và Phùng Thị Thanh Huyền (Nhà hát Chèo Hà Nội) vai diễn “Thị Mầu”; Lê Thị Hồng Vân (Nhà hát Chèo Thái Bình) vai diễn Đào Huế; Nguyễn Thị Huyền (Nhà hát Chèo Quân đội) và Phạm Thị Kim Liên (Nhà hát Chèo Hà Nội) với vai diễn “Đào Huế”; Nguyễn Thị Tuyền (Nhà hát Chèo Ninh Bình) với vai diễn “Châu Long”; Phạm Văn Hòa (Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh Thanh Hóa) với vai diễn “Lưu Bình”; Lê Thị Kim Cúc (Trung tâm Văn hóa nghệ thuật tỉnh Hà Nam) với vai diễn “Súy Vân”; Nguyễn Thị Thu Hiền (Nhà hát Chèo Việt Nam ) với vai diễn “Thị Nở”.
Ngoài các giải thưởng cho các Thí sinh xuất sắc, Ban Tổ chức cũng đã tặng Bằng Khen cho 02 Đơn vị đã có thành tích trong công tác đào tạo, bồi dưỡng tài năng trẻ là Nhà Hát Chèo Việt Nam và Nhà hát Chèo Ninh Bình. Trong dịp này, Hội Nghệ sỹ Sân khấu Việt Nam cũng trao 16 phần thưởng cho các cá nhân đoạt những thành tích cao thể hiện sự quan tâm, động viên khuyến khích kịp thời của Hội trong việc phát triển tài năng trẻ của nghệ thuật Sân khấu.

PGS.TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trưởng Ban Chỉ đạo Cuộc thi và Ông Nguyễn Anh Chức, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam trao Huy Chương Vàng
cho các thí sinh đạt giải

Thay mặt Ban Tổ chức, ông Lê Minh Tuấn, Trưởng Ban tổ chức cuộc thi đã phát biểu khẳng định yếu tố tài năng trẻ trong bất kỳ lĩnh vực nào cũng là yếu tố quan trọng có vai trò kế cận, quyết định cho sự tồn tại, phát triển, nhất là đối với nghệ thuật truyền thống, trong đó có nghệ thuật Chèo. Nếu không có sự chăm sóc cho thế hệ trẻ kế tiếp để “Tre già măng mọc”, không bao lâu nữa chúng ta chỉ có thể thưởng thức lại những làn điệu chèo thông qua các kênh mạng internet, các thiết bị âm thanh thu sẵn, không còn cơ hội để thả hồn say sưa vào những làn điệu chèo quen thuộc của “Lưu bình Dương lễ”, “Nghêu sò, ốc, hến”, hay những trích đoạn “Xúy Vân giả dại”, “Thị màu lên chùa”... được biểu diễn trực tiếp trên sân khấu. Cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên Chèo toàn quốc - 2020 như một cuộc tiếp lửa cho các lớp nghệ sĩ Chèo giữ lửa, tiếp tục phát huy sự đam mê, yêu nghề để cống hiến nhiều hơn nữa cho nghệ thuật sân khấu Chèo, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam. 
 Ban tổ chức mong muốn lãnh đạo địa phương nơi có các đơn vị nghệ thuật chèo sẽ dành sự quan tâm hơn nữa đến công tác đào tạo lực lượng trẻ kế cận và tạo điều kiện cho các nghệ sĩ trẻ tham gia cuộc thi, liên hoan nghệ thuật để cọ xát, học hỏi các bạn diễn, có kinh nghiệm sâu khấu. Cuộc thi lần này cũng đã để lại nhiều kinh nghiệm quý cho các cơ quan quản lý, đơn vị nghệ thuật, các nghệ sĩ trong việc tiếp tục nghiên cứu, quảng bá, bảo tồn và phát huy những giá trị đặc sắc, tiêu biểu của nghệ thuật sân khấu chèo trong thời gian tới.
Để cuộc thi có kết quả thành công tốt đẹp, Ban Chỉ đạo, Ban Tổ chức và các cơ quan, đơn vị cá nhân có liên quan đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, làm việc chuyên nghiệp, khoa học từ công tác xây dựng kế hoạch, soạn thảo các quy chế tổ chức, chấm thi, khen thưởng, lịch tập luyện, diễn thi, âm thanh, ánh sáng, công tác thư ký, hậu cần, quảng bá... được thực hiện đồng bộ, nghiêm túc với sự phối hợp chặt chẽ của Cục Nghệ thuật biểu diễn với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam, Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh Hà Nam và các cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình trung ương và địa phương.

Ông Lê Minh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, Trưởng Ban Tổ chức Cuộc thi và Ông Lê Xuân Huy, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam traoHuy Chương Bạc
cho thi sinh đạt giải
           

Ông Trần Hướng Dương, Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn và
Ông Tạ Đình Quyền, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam trao Huy Chương Bạc cho thi sinh đạt giải

Cuộc thi Tài năng trẻ Diễn viên Chèo toàn quốc- 2020 đã khẳng định một bước mới trong việc giữ gìn và phát triển bản sắc tinh hoa truyền thống của dân tộc trong thời đại giao lưu và hội nhập. Khép lại cuộc thi, âm hưởng những điệu chèo, những vai diễn hỉ nộ ái ố, tiếng trống thúc chèo vẫn lay động. Nghệ thuật sân khấu Chèo luôn có sức sống bền bỉ, tươi ròng trong đời sống thường nhật, là niềm tự hào về những giá trị tinh thần, những di sản quý báu của cha ông để lại.
                                                                                                                       

Bài: Minh Hiếu
                                                                                                                          Ảnh: Tất Hào